Aile hukuku, Türk Medeni Kanunu’nun en önemli bölümlerinden biridir ve toplumun en küçük birimi olan ailenin kurulması, devamı ve sona ermesiyle ilgili tüm hukuki ilişkileri düzenler. Evlilik, boşanma, velayet, nafaka, evlat edinme gibi konular aile hukukunun kapsamına girer. Toplumun sosyal yapısını doğrudan etkileyen bu alan, bireylerin hem kişisel hem de ekonomik haklarını güvence altına alır.
2025 itibarıyla aile hukukunda özellikle boşanma davalarında hızlandırılmış yargılama süreçleri, dijital velayet başvuruları ve nafaka tartışmaları öne çıkan güncel başlıklardır. Hem bireylerin hem de çocukların haklarını korumak amacıyla yargı organları ve yasalar sürekli olarak geliştirilmektedir.
Aile Hukukunun Başlıca Konuları
1. Evlilik ve Nişanlanma
Aile hukukunun temel konularından biri evliliktir. Evlilik öncesi nişanlanma, nişanın bozulması, evlilik birliğinin kurulması ve eşler arasındaki haklar bu kapsamda düzenlenir. Evlilikte mal rejimi (edinilmiş mallara katılma, mal ayrılığı gibi) de eşlerin ekonomik ilişkilerini belirleyen önemli bir başlıktır.
2. Boşanma ve Sonuçları
Boşanma davaları, aile hukukunun en yoğun uygulama alanıdır. Zina, hayata kast, terk, evlilik birliğinin temelinden sarsılması gibi sebeplerle boşanma talep edilebilir. Boşanma sonucunda mal paylaşımı, nafaka, tazminat ve velayet gibi birçok hukuki sonuç ortaya çıkar. 2025 yılında özellikle “süresiz nafaka” konusu kamuoyunda tartışılmaya devam etmektedir.
3. Velayet ve Çocuk Hakları
Velayet, boşanma sonrasında en hassas konulardan biridir. Çocuğun üstün yararı ilkesine göre karar verilir. Velayet hakkı anneye veya babaya bırakılabilir, bazı durumlarda ortak velayet de mümkündür. Çocukla kişisel ilişki kurulması, nafaka yükümlülüğü ve çocuğun eğitim hakkı bu kapsamda değerlendirilir.
4. Nafaka Türleri
Aile hukukunda farklı nafaka türleri bulunmaktadır:
- Tedbir nafakası: Boşanma sürecinde eş veya çocuk için verilen geçici nafaka.
- Yoksulluk nafakası: Boşanma sonrası geçimini sağlayamayacak eşe ödenen nafaka.
- İştirak nafakası: Çocuğun bakım ve eğitim giderlerini karşılamak amacıyla ödenen nafaka.
Bu nafakaların miktarı, tarafların ekonomik durumuna ve çocuğun ihtiyaçlarına göre belirlenir.
5. Mal Rejimleri ve Mal Paylaşımı
Evlilik içinde eşler arasında mal rejimi uygulanır. Türkiye’de yasal mal rejimi “edinilmiş mallara katılma” rejimidir. Boşanma halinde, evlilik süresince edinilen mallar eşit şekilde paylaşılır. Ancak taraflar evlilik sözleşmesi ile farklı bir mal rejimi seçebilir.
6. Evlat Edinme ve Koruyucu Aile
Evlat edinme, çocuğun biyolojik ailesi dışında bir aileye hukuken bağlanmasını sağlayan önemli bir kurumdur. Ayrıca koruyucu aile uygulamaları da aile hukukunun güncel konuları arasındadır. Bu düzenlemeler çocuğun korunması ve sağlıklı bir aile ortamında yetişmesini amaçlar.
7. Aile İçi Şiddet ve Koruma Tedbirleri
Aile hukukunun bir diğer önemli alanı da aile içi şiddete karşı koruma önlemleridir. 6284 sayılı Kanun kapsamında, şiddet mağdurlarına yönelik uzaklaştırma, koruma kararları ve maddi destek düzenlenmektedir.